У панядзелак кіраўнік НАТА заклікаў Кітай сутыкнуцца з наступствамі, калі ён працягне падтрымку Расіі, раструбіўшы аб рэзкім павелічэнні выдаткаў саюзнікаў на абарону пасля ўварвання ва Украіну.
Генеральны сакратар Енс Столтэнберг заявіў, што Кіеву неабходна прадказальнае і стабільнае ваеннае фінансаванне, калі ён вітаў рост абаронных бюджэтаў краін-членаў NATO, звяртаючыся да ключавога фактару скептыцызму Дональда Трампа адносна дапамогі Украіне.
NATO ў наступным месяцы святкуе сваё 75-годдзе самітам у Вашынгтоне, мэта якога – накіраваць рашучы доўгатэрміновы сігнал падтрымкі Украіне напярэдадні барацьбы прэзідэнта Джо Байдэна за перавыбранне супраць кандыдата ад Рэспубліканскай партыі Трампа ў лістападзе.
«Чым больш надзейная наша доўгатэрміновая падтрымка, тым хутчэй Масква зразумее, што не можа нас чакаць», — сказаў Столтэнберг падчас візіту ў сталіцу ЗША, каб закласці аснову.
«Гэта можа здацца парадоксам, але шлях да міру — гэта больш зброі для Украіны», — сказаў ён.
Столтэнбэрг абвінаваціў Кітай у пагаршэньні канфлікту праз тое, што амэрыканскія афіцыйныя асобы лічаць вялікім экспартным штуршком для аднаўленьня абароннай прамысловасьці Расеі.
Прэзідэнт Сі Цзіньпін “паспрабаваў стварыць уражанне, што ён адыходзіць у гэты канфлікт на другі план, каб пазбегнуць санкцый і захаваць гандаль”, сказаў Столтэнберг.
«Але рэальнасць такая, што Кітай распальвае найбуйнейшы ўзброены канфлікт у Еўропе пасля Другой сусветнай вайны, і ў той жа час ён хоча падтрымліваць добрыя адносіны з Захадам», — сказаў ён.
«Пекін не можа мець і тое, і іншае. У нейкі момант — і калі Кітай не зменіць курс — саюзнікі павінны ўвесці выдаткі. Гэта павінна мець наступствы», — дадаў Столтэнберг.
У дадатак да 32 членаў альянсу NATO ў саміце таксама возьмуць удзел чатыры ключавыя партнёры з Азіяцка-Ціхаакіянскага рэгіёну: Аўстралія, Японія, Новая Зеландыя і Паўднёвая Карэя.
Кітай сцвярджае, што не адпраўляе смяротную дапамогу ніводнаму з бакоў – у адрозненне ад ЗША і іншых заходніх краін.
Пекін ухіліўся ад саміту ў Швейцарыі, які прайшоў у выхадныя, ініцыяванага прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім, на якім пацвердзіліся патрабаванні Кіева да Расеі пакінуць тэрыторыю Украіны дзеля любога міру.
Столтэнберг сказаў, што візіт прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна на гэтым тыдні ў Паўночную Карэю, якая пастаўляла снарады Маскве, нягледзячы на тое, што знаходзіцца пад санкцыямі ААН, яшчэ больш паказаў, наколькі Масква «залежная» ад аўтарытарных лідэраў.
Трамп, які ў мінулым выказваў захапленне Пуціным, хваліўся, што можа хутка скончыць вайну, верагодна, прымусіўшы Украіну прыняць патрабаванні.
Трамп даўно абураецца тым, што ён лічыць несправядлівасцю ў НАТА, заснаваным для супрацьстаяння Савецкаму Саюзу.
Падчас перадвыбарнай кампаніі ён выказаў здагадку, што будзе заклікаць Расею «рабіць усё, што яны хочуць», калі члены NATO «не будуць плаціць па рахунках».
У Авальным кабінеце Столтэнберг сказаў Байдэну, што 23 з 32 хаўруснікаў зараз выканалі абавязацельства выдаткаваць не менш за два працэнты ВУП на абарону, паколькі ўварванне ва Украіну выклікае ў Еўропе новыя асцярогі ў галіне бяспекі.
На саміце NATO ў 2014 годзе была пастаўлена мэта фінансавання, якую тады выканалі толькі тры краіны — ЗША, Вялікабрытанія і Грэцыя. Апошні раз Столтэнберг паведамляў, што 20 краін дасягаюць мэты.
«Саюзнікі па НАТА сёлета павялічваюць выдаткі на абарону на 18 працэнтаў. Гэта самае вялікае павелічэнне за апошнія дзесяцігоддзі», — сказаў Столтэнберг.
У пасланні, якое рэзка адрозніваецца ад Трампа, Байдэн прывітаў НАТА, заявіўшы, што, паколькі яно паспяхова «стрымала далейшую расейскую агрэсію ў Еўропе» сваім абяцаннем «абараняць кожны сантыметр тэрыторыі НАТА».
У неафіцыйнай заяўцы на будучыя намаганні «ўстойлівасці Трампа» Столтэнберг хоча, каб на саміце ў Вашынгтоне альянс абавязаўся прадастаўляць ваенную дапамогу Украіне ў памеры не менш за 40 мільярдаў еўра (43 мільярды долараў) у год і ўскласці на NATO адказнасць за каардынацыю.
Выступаючы перад журналістамі пасля свайго выступу ў Цэнтры Вільсана, Столтэнберг не крытыкаваў Трампа, але ўказаў на шкоду, нанесеную на фронце бітвы затрымкай зацвярджэння Кангрэсам пакета для Украіны ў 60 мільярдаў долараў.
«Незалежна ад таго, хто будзе наступным прэзідэнтам Злучаных Штатаў, — сказаў Столтэнберг, — я лічу, што мы павінны мінімізаваць рызыку».
Столтэнберг, які ўзначальваў NATO на працягу ўсяго прэзідэнцтва Трампа ў 2017-2021 гадах, сказаў, што паслядоўныя адміністрацыі ЗША мелі «абсалютна слушную думку, каб сказаць, што еўрапейскія саюзнікі выдаткоўваюць занадта мала».
«Добрая навіна ў тым, што гэта мяняецца», — сказаў Столтэнберг.
«Мы не кажам, што задаволеныя, але цяпер мы знаходзімся ў зусім іншым месцы, чым у 2014 годзе», — сказаў ён.
AFP